Tên khoa học:
Xylotrechus quadripes
Đặc điểm hình thái và khả năng gây hại của sâu đục thân màu trắng Xylotrechus quadripes:
.jpg)
(A) Ấu trùng sâu đục thân màu trắng gây hại trên thân cà phê; (B) Con trưởng thành của sâu đục thân màu trắng; (C) Vết đục của sâu trên mặt cây cắt ngang thân.
Giai đoạn trứng kéo dài 10 ngày, ấu trùng 10 tháng, nhộng 1 tháng. Ấu trùng có màu trắng hoặc vàng ở phía đầu to và thon nhọn về phía sau đuôi. Con trưởng thành màu đen, dài có đầu màu xám. Trên cánh có nhiều vân màu trắng.
Sâu đục thân màu trắng là loài gây hại nghiêm trọng nhất trên cà phê Arabica. Chúng gây hại trên chồi non của thân làm vàng lá. Ấu trùng đục vào cành gây ra héo và khô cây. Cây 7-8 năm tuổi bị hại sẽ chết sau 1 năm, vườn cà phê già bị hại cây có thể không chết nhưng sẽ sinh trưởng kém, giảm năng suất.
Triệu chứng cây bị sâu đục thân màu trắng Xylotrechus quadripes:
Trưởng thành đẻ trứng vào vết nứt của vỏ thân rải rác hoặc thành từng cụm. Sau khi nở, sâu non đục vào gỗ, rồi đục ngoằn nghèo quanh vòng cây, tiện ngang các mạch gỗ. Sâu đục tới đâu, đùn phân và mạt cưa bịt kín đến đó. Khi sắp chuyển thành nhộng, sâu đục ra phía gần vỏ, cho tới khi vỏ sắp thủng thì dừng lại. Sâu lột nhộng ở gần vỏ.
Cây bị hại hại có triệu chứng như sau:
– Cây có toàn bộ lá phía trên ngọn bị vàng héo, các lá phía dưới còn xanh tốt, cây mọc thêm nhiều chồi thân.
– Trên thân có những đường lằn nổi lên theo vòng, vỏ bị nứt nẻ, có những lỗ đục đường kính 2-3 mm.
– Cây dễ bị gãy gục tại chỗ bị sâu đục.
– Chẻ dọc thân cây thấy có đường rãnh sâu đục, phát hiện có sâu non màu trắng ngà, không có chân, toàn thân gồm nhiều đốt.
Biện pháp quản lý sâu đục thân màu trắng Xylotrechus quadripes:
– Trồng cây che bóng làm giảm cường độ ánh sáng. Tạo hình sửa cành, tạo cho cây có một hình thù cân đối, thân cây được che phủ từ trên xuống dưới.
– Bón phân cân đối, đầy đủ để cây phát triển tốt, tăng sức đề kháng cho cây.
– Thường xuyên thăm vườn, vệ sinh vườn sạch sẽ; phát hiện sớm các cây bị gây hại, cưa bỏ kịp thời và đem tiêu hủy để diệt nguồn bệnh.
– Bảo vệ thiên địch, loài ong Apenesia sahyadrica Azevedo & Waichert ký sinh trên giai đoạn sâu non của sâu đục thân mình trắng.
– Dùng bẫy đèn thu hút trưởng thành và tiêu diệt.
– Dùng thanh que để bắt ấu trùng sinh sống trong vỏ cây.
– Thường xuyên theo dõi đồng ruộng để phát hiện sự xuất hiện của trưởng thành. Thông thường trưởng thành vũ hóa vào tháng 3 – 4 và tháng 8-9 hàng năm. Khi trưởng thành xuất hiện rộ, sử dụng luân phiên một trong các loại thuốc có hoạt chất Chlorpyrifos Ethyl + Cypermethrin (Tungcydan 55EC, liều lượng 1,0 lít/ha), Diazinon (Diazol 10G, liều lượng 15g/gốc; Diazan 50EC, liều lượng 2,5 lít/ha), lượng nước phun 800 lít/ha, phun lên thân cây 2-3 lần để diệt sâu non ngay từ khi mới nở.
– Hoặc phun thuốc hay dùng gạc hay bông thấm thuốc, nhét vào các hốc nơi ấu trùng sinh sống 1 lần vào tháng 4-5 và tháng 10-11 dl. Loại hoạt chất sử dụng có hiệu quả là Profenofos hay hỗn hợp (Profenofos + Cypermethrin).
Nguồn: syngenta.com.vn, bvtvld.gov.vn
