Tên khoa học:
Dicladispa armigera
Họ: Chyrysomelidae
Bộ: Coleoptera
Triệu chứng gây hại:
Sâu gai ăn phần diệp lục giữa hai lớp biểu bì tạo thành những đường hầm không đều nhau. Con trưởng thành ăn mặt trên phiến lá, để lại lớp biểu bì phía dưới. Khi bọ gai xuất hiện với mật số cao, lá lúa bị vàng khô, cây héo và chết. Sự thiệt hại bắt đầu từ chỗ đẻ trứng, gần chóp lá và lan dần xuống dưới phiến lá.
Đặc điểm hình thái:
– Trứng sâu gai thường được đẻ ở ngọn lá lúa.
– Sâu non mới nở màu vàng xám, cơ thể dẹt. Một đời sâu non có thể phá hại 123,4mm2.
– Nhộng: là loại nhộng trần, có cơ thể dẹt, màu nâu. Giai đoạn nhộng thường hoàn thành trong đường đục của sâu non.
– Con trưởng thành: có cơ thể nhỏ, màu đen bón, có nhiều gai
Đặc điểm sinh học, sinh thái và gây hại:
* Vòng đời: từ 18-26 ngày có:
+ Thời gian trứng: 4- 5 ngày.
+ Thời gian sâu non: 7-12 ngày.
+ Thời gian nhộng: 4-5 ngày.
+ Thời gian ngài vũ hóa đến đẻ trứng: con cái có thể sống 20 ngày, con đực sống khoảng 14 ngày.
* Đặc điểm sinh thái và gây hại:
Con trưởng thành thường xuất hiện vào sáng sớm và ẩn nấp ở phần thấp của cây lúa suốt ngày và phá hại mạnh vào buổi sáng. Con trưởng thành của sâu gai cũng ăn lá lúa, chúng ăn từ ngọn lá xuống phía dưới và thích ăn phần mô non hơn. Một con cái đẻ khoảng 55 quả trứng, trứng thường đẻ ở ngọn lá.
Số lứa sâu gai phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên và số lượng vụ lúa canh tác: 1 lứa vào tháng 2 trong vụ lúa xuân, 1 lứa vào tháng 4-5 trên cỏ, 1 lứa trên lúa cạn và 3 lứa còn lại phát sinh trên lúa mùa từ tháng 7-10. Con trưởng thành xuất hiện từ tháng 2 và tăng dần quần thể cho đến tháng 6-7 cùng với lúc sâu non gây hại nặng trên lúa non. Mật độ sâu non và trưởng thành bắt đầu giảm sau tháng 8.
Sâu non đục lá, ăn phần diệp lục giữa hai lớp biểu bì tạo thành những đường hầm không đều nhau. Con trưởng thành ăn mặt trên phiến lá, để lại lớp biểu bì phía dưới. Sâu gai phân bố ở khắp các vùng trồng lúa trong nước, đặc biệt những vùng trồng lúa năng suất cao.
Biện pháp phòng trừ:
– Vệ sinh đồng ruộng, diệt cỏ dại trong và xung quanh ruộng.
– Không cấy dày.
– Quan sát đồng ruộng và nhặt bỏ thành trùng, ấu trùng và trứng trên lá lúa khi mật số bọ gai còn ít.
– Dùng dây thừng nhúng vào dầu lửa và nước, mỗi thứ 1 phần bằng nhau, 2 người kéo trên tán lá lúa dọc theo ruộng.
– Sử dụng các loại thuốc hóa học thông thường: Regent 800WG, Padan 95SP hoặc Actara 25WG khi sâu phát sinh rộ.
Nguồn: Tổng hợp