Đối với bất cứ ai, để có được một tác phẩm Bonsai đẹp, bạn cần phải nắm vững những quy tắc, kỹ thuật cơ bản nhất trong việc tạo hình và chăm sóc để duy trì thế và bộ tán cây được cân đối.
Biết cách tạo hình cho cây cảnh là một chuyện, nhưng biết cách chăm sóc Bonsai để nó duy trì được ‘phong độ’ mãi mãi thì lại là một chuyện khác. Do vậy, bạn không chỉ phải nắm được các kỹ thuật tạo hình mà còn phải học cách chăm sóc để những chậu Bonsai của mình luôn cân đối nhé.
1. Tạo sự cân đối
Sự cân đối là yếu tố quan trọng trong bất cứ thế cây Bonsai nào. Một chậu cây đẹp cần phải cân đối từ cấu trúc, kiểu dáng cho đến sự kết hợp hài hoà giữa cây và chậu. Sau đây là một số nhân tố chính mà bạn cần phải lưu tâm trong quá trình tạo hình cho cây Bonsai:
Tạo rễ cây ăn lan
Một bộ rễ ‘vĩ đại’ nổi một phần lên trên mặt đất là nét đẹp đặc trưng nhất của nghệ thuật Bonsai, thể hiện sự trưởng thành và tính chất của cây. Để có được bộ rễ như thế, bạn cần phải tạo hình để nó bò rộng ra nhiều hướng quanh gốc và tạo cảm giác cây luôn có một chỗ tựa vững chắc.
Tạo hình thân cây
Thân cây Bonsai muốn đẹp thì phải thon dần từ dưới lên trên (gốc tỏ, ngọn nhỏ) và được uốn nắn theo những hình thù đặc biệt, ý nghĩa. Đồng thời, sự trưởng thành và phong sương thể hiện ở chi tiết thân cây có độ dày dặn, sần sùi và màu sắc phù hợp cũng là điểm thú vị đầy thu hút của cây.
Tạo hình cành cây
Bằng phương pháp cắt tỉa, uốn nắn bằng dây kẽm, cành cây cần phải được tạo hình theo cấu trúc hài hoà xung quanh thân cây, hoặc tạo hình tuân theo các thế Bonsai cố hữu. Mặt khác, cũng giống như thân cây, các cành cây phải có sự thon gọn dần từ thân cho đến ngọn mới tạo ra sự mềm mại và uyển chuyển trong từng đường nét.
Trong quá trình cây phát triển, nếu có những cành cây mọc quá to làm mất sự cân đối thì bạn phải mạnh tay loại bỏ chúng. Đồng thời loại bỏ cả những cành mọc đâm ngang, cành mọc cùng chỗ hay mọc đối diện với một cành khác ở cùng một độ cao.
2. Cách tạo hình bằng dây kẽm
Cách quấn thân cây bằng dây kẽm
Sử dụng một sợi dây kẽm dài gấp 3 lần chiều dài của thân cây, cắm một đầu dây xuống đất chỗ gần gốc cây rồi quấn dần lên trên quanh thân theo một góc 45 độ, vừa quấn vừa uốn dần theo hình thù mà bạn mong muốn.
Để yên tâm hơn, bạn có thể quấn thêm một sợi khác nhưng nhớ là quấn sát vào sợi đầu tiên và tuyệt đối không được quấn chồng chúng lên nhau nhé.
Cách quấn nhánh bằng dây kẽm
Khi quấn nhánh, bạn sử dụng dây kẽm mảnh và mềm hơn để tránh làm tổn thương nó. Bạn quấn bắt đầu từ dưới (chỗ nhánh tiếp xúc với thân), quấn dần lên ngọn cho hết nhánh chính rồi mới quấn tiếp đến nhánh phụ, cách quấn cũng tương tự như khi quấn thân, vừa quấn vừa tạo hình như ý muốn.
Sau khi quấn dây kẽm xong, bạn cần thường xuyên kiểm tra để chắc chắn rằng mối quấn không làm hằn vết lên vỏ cây. Thời gian quấn tuỳ thuộc vào từng loại cây Bonsai, độ lớn, tuổi cây và sự cứng cáp của thân cành.
Thường thì bạn có thể tháo dây kẽm sau khoảng 3 – 6 tháng đối với những loại cây rụng lá theo mùa và tháo sau 6 – 12 tháng với những cây xanh lá quanh năm. Khi tháo, bạn nên cắt dây thành từng đoạn nhỏ để tháo dễ dàng hơn và không làm tổn thương đến cây.
3. Sang chậu và thay đất cho cây cảnh
Cách làm như sau:
– Tạo một bầu đất xung quanh cây sao cho nó tách hẳn với thành chậu, sau đó tưới nhiều nước cho đất mềm ra rồi bạn chỉ cần nghiêng chậu sang một bên là có thể lấy bầu cây ra một cách dễ dàng.
– Mạnh tay cắt bỏ những chiếc rễ lớn và rễ già bằng một chiếc kềm sắc bén để vết cắt được gọn gàng chứ không bị dập nát. Đồng thời bạn cũng có thể tận dụng thời điểm này để cắt tỉa bớt cành, lá dư thừa đang làm hỏng dáng, thế của cây Bonsai.
– Cuối cùng, bạn tiến hành thay đất và trồng cây lại như bình thường.
4. Cách bón phân cho cây
Để cây sinh trưởng, phát triển tốt, bạn phải bón phân định kỳ cho cây khoảng 1 – 2 tháng một lần với 20 – 30 gr Compomix và 5 – 10 gr phân NPK 20.10.10. Lượng phân bón chính xác phụ thuộc vào độ lớn, nhỏ của cây nhé.
Riêng với cây trồng trong chậu thì cứ 3 – 4 tháng một lần, bạn thay đất cho nó bằng cách bỏ đi 1/4 – 1/3 lượng đất cũ và thay bằng hỗn hợp đất mới pha với phân bón lá Đầu Trâu.
Cách phun phân bón lá Đầu Trâu như sau:
– Phun định kỳ 7 – 10 ngày một lần, mỗi lần pha 1 – 2 gr Đầu Trâu 501 cùng với 1 lít nước trong thời kỳ cây đang lớn hoặc thời kỳ sau khi tiến hành cắt tỉa.
– Phun định kỳ 7 – 10 ngày một lần, mỗi lần pha 1 – 2 gr Đầu Trâu 701 cùng với 1 lít nước trong thời kỳ sau khi chuyển chậu.
– Phun dưỡng cây định kỳ 7 – 10 ngày một lần, mỗi lần pha 1 – 2 gr Đầu Trâu 901 cùng với 1 lít nước.
Xem thêm
